Millî Eğitim Bakanı Mahmut Özer, 2022-2023 eğitim öğretim döneminin ikinci yarı yılının başlayacağı 6 Şubat tarihi itibarıyla 5 milyon öğrenci için kademeli olarak hayata geçirecekleri ücretsiz yemek uygulamasına ilişkin hazırlıkları tamamladıklarını bildirdi.
Özer, konuya ilişkin yaptığı açıklamada Millî Eğitim Bakanlığının eğitime erişimi artırmak için sosyal politikalarla öğrencileri desteklemeye devam ettiğini vurguladı. Aralık 2021’de toplanan 20. Millî Eğitim Şûrası’nda “okullarda ücretsiz öğle yemeği veya beslenme desteği sağlanması” yönündeki tavsiye kararına ilişkin çalışmaları hızlandırdıklarını ve bu konudaki hazırlıkları büyük bir titizlikle yürüttüklerini ifade eden Özer, “1980’li yıllardan beri uygulanan taşımalı eğitim ve pansiyonlarda kalan öğrencilere verilen ücretsiz yemek hizmetinin son yirmi yılda kapsamı her geçen gün genişletildi. Biz de şûra kararı çerçevesinde öğrencilere ücretsiz öğle yemeği verilmesine ilişkin çalışmalarımıza hız verdik. Hâlihazırda eğitim öğretim yılının başında 1,5 milyon olan ücretsiz yemekten faydalanan öğrenci sayısını, önce 1,8 milyona çıkardık. Şimdi de bu sayıyı eğitim öğretim yılının ikinci yarısından itibaren 5 milyona çıkarmak için çalışacağız. Böylece eğitimde fırsat eşitliğinin artırılması konusunda somut bir adım daha atmış olacağız.” diye konuştu.
Öğrencilere ücretsiz yemek uygulamasının önemli bir destek uygulaması olduğuna işaret eden Özer, son bir yılda okul öncesi eğitime erişimi artırmaya odaklandıklarını ve ücretsiz yemeğe özellikle gelişimin en hızlı olduğu okul öncesi eğitimden başlayacaklarını söyledi. Bakan Özer, ücretsiz yemek programının kapsamını ikinci eğitim öğretim döneminin başlayacağı 6 Şubat itibarıyla kademeli olarak artıracaklarını dile getirerek şöyle devam etti:
“Burada ağırlığı okul öncesine vereceğiz. Ücretsiz yemek uygulamasının usul ve esaslarının yer aldığı Yemek/Beslenme Hazırlama ve Dağıtımı Kılavuzu’nu uygulanmak üzere 81 ilimize gönderdik. Bu kapsamda, resmî okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden tüm okul öncesi eğitim kurumlarındaki çocuklarımıza haftanın beş günü, günlük bir öğün beslenme verilmesi uygulamasını 6 Şubat itibarıyla başlatıyoruz. Bu kapsamda 6 Şubat itibarıyla resmî okullara devam eden 1 milyon 450 bin öğrencimiz, bir öğün beslenme hizmetinden faydalanmaya başlayacak.
Ana sınıfı bulunan birleştirilmiş sınıflı ilkokullara devam eden öğrencilerimiz de günlük beslenme hizmetinden yararlandırılacak. Yatılı bölge ortaokullarında eğitim alan ve yatılılık hizmetinden yararlanmayan gündüzlü tüm öğrencilerimize de günlük bir öğün ücretsiz beslenme desteği verilecek. Bünyesinde ana sınıfı bulunan birleştirilmiş sınıflı ilkokullardaki öğrenciler ile yatılı bölge ortaokullarında eğitim alan gündüzlü öğrencilere imkânları uygun olan okullarda 6 Şubat günü beslenme verilecek. Diğer okullarda ise hazırlıklar tamamlanarak en erken zamanda beslenme verilmesine başlanacak.”
Bakan Özer, uygulamanın detaylarına ilişkin şunları kaydetti: “Okul mutfağında yemek hazırlayacak anaokulları ile bünyesinde ana sınıfı bulunan okul ve kurumların mutfak ihtiyaçları için ilgili okullara gerekli bütçe tahsisini yaptık. Kendi mutfağında yemek hazırlanması mümkün olmayan okullar için beslenme hizmetinin sadece Millî Eğitim Bakanlığına bağlı meslek liseleri ve öğretmenevleri ile yemek hazırlayan diğer kamu kurumlarından satın alınarak tedarik edilmesini sağlayacağız.”
Örnek menüler hazırlandı
Yemek/Beslenme Hazırlama ve Dağıtımı Kılavuzu’nda, okullarda beslenme hizmeti süreçleri detaylarıyla yer aldı. Bu süreçler, “menü yönetimi”, “denetim süreçleri (gıda güvenliği ve hijyen uygulamaları)”, “tedarik ve depolama”, “üretim (hazırlama ve pişirme)”, “yemeğin / beslenmenin dağıtılması” ve “servis sonrası işlemler” olmak üzere altı aşamadan oluşacak. Söz konusu kılavuz Sağlık Bakanlığı ve Tarım ve Orman Bakanlığının bu konudaki mevcut mevzuat ve çalışmaları referans alınarak oluşturuldu.
Günlük enerji ve besin ögelerinin yeterli ve dengeli bir şekilde karşılanabilmesi için çocukların tüketmeleri gereken besinlerin iyi kalitede ve yeterli miktarlarda olmasına dikkat edilecek. Beslenme hizmetleri kapsamında sağlıklı beslenme ilkelerine uygun menüler planlanacak; ihtiyaç duyacakları besin içeriklerinin karşılanması, bunun yanı sıra sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandıracak eğitimlerin verilmesi de sağlanacak.
Okullara diyetisyen desteği
Beslenme hazırlanırken Sağlık Bakanlığının ilgili programları gereğince az tuz tüketimine dikkat edilecek. Tatlılarda hiçbir şekilde yapay tatlandırıcı kullanılmayacak.
Menülerde sağlıklı beslenme için bulunması gereken besin ve besin grupları sırasıyla, süt ve ürünleri grubu, et, yumurta, kuru baklagiller ve yağlı tohumlar grubu, ekmek ve tahıllar grubu, sebze ve meyveler grubu olacak.
Okullara gönderilen yemeklerin okullarda oluşturulacak komisyon tarafından haftalık belirlenen menü listelerine ve gramajlarına uygun olup olmadığı kontrol edilerek alınacak.
Bakanlık tarafından okul öncesi eğitim kurumları için dengeli beslenme ilkelerine uygun örnek menüler hazırlanarak illere gönderildi. Kendi menülerini yapacak okul, il ve ilçe halk sağlığı merkezlerinden diyetisyen desteği alacak.
Kahvaltı da verilebilecek, menüler web sitesinde yayımlanacak
Öte yandan, Bakanlık, normal eğitim yapan okullarda öğlen yemeği seçeneği kullanılmasını öneriyor. Bu okullarda ailelerle birlikte alınacak karar doğrultusunda sabah kahvaltısı menüsü de kullanılabilecek.
İkili eğitim yapan okulların sabahçı gruplarında sabah kahvaltısı menüsü veya ailelerin görüşleri alınıp okulun beslenme saati menü türüne göre düzenlenerek öğlen yemeği menüsü de kullanılabilecek.
İkili eğitim yapan okulların öğlenci gruplarında ise öğlen yemeği menüleri kullanılması öneriliyor. Ailelerle alınacak karara göre sabah kahvaltısı menüleri de kullanılabilecek.
Ayrıca diyetisyen desteği ile okullarda hazırlanacak olan haftalık beslenme listesi okulun web sayfasında yayınlanacak.
Komisyonlar kurulacak
Her il ve ilçede temel eğitim biriminden sorumlu müdür yardımcısı veya şube müdürü başkanlığında en az bir anaokulu müdürü, bir ana sınıfı olan okul müdürü ve varsa beslenme üreten okul müdüründen oluşan bir komisyon kurulacak. Komisyon tarafından periyodik aralıklarla ücretsiz bir öğün beslenme verilmesi programına ilişkin süreçler konusunda rehberlik ve denetim yapılacak.
Yemek alacak öğrencilerin velilerinden izin alınacak
Okullarda sürecin planlanması, hazırlanması ve uygulanması aşamasında temizlik ve hijyene dikkat edilecek. Ücretsiz beslenme desteği verilecek olan öğrencilerin velilerinden izin belgeleri alınacak. Belgede veliler, öğrencinin beslenmeye bağlı herhangi bir alerjisi veya hassasiyetinin olup olmadığını yazılı olarak beyan edecek.
Yemek menülerinin belirlenmesinde özel durumu olan öğrencilerin beslenme programlarına uygun hareket edilecek. MEB, ücretsiz bir öğün beslenme verilmesi programının sağlıklı ve sorunsuz şekilde yürütülmesi için valiliklerce tüm tedbirlerin alınması istendi. Beslenme hazırlanması ve sunumunda, Yemek/Beslenme Hazırlama ve Dağıtımı Kılavuzu’nda belirtilen hususlara titizlikle uyulacak.
